Onterfd, wat nu?

Wat is onterfd?

Iemand die is onterfd, deelt niet mee in de erfenis. Als iemand overlijdt gaat de erfenis vaak naar de achtergebleven partner en (indien van toepassing) de kinderen. Hier kunnen in een testament uitzonderingen op worden gemaakt. In het testament kan een echtgenoot of kind worden onterfd, zodat hij of zij juist geen erfenis ontvangt. Staat deze persoon dan met lege handen, of kan hij toch nog ergens aanspraak op maken?

Bent u onterfd?

Om erachter te komen of u mogelijk bent onterfd, dient u allereerst na te gaan of degene die overleden is, een testament heeft opgemaakt. In Nederland is het namelijk alleen mogelijk om in een testament een wettelijke erfgenaam, bijvoorbeeld een echtgenoot of een kind, te onterven. U kunt een notaris verzoeken om na te kijken of er een testament is, maar u kunt dat onderzoek ook zelf gratis laten uitvoeren bij het centraal testamentenregister (CTR). U heeft daarvoor daar dan wel een overlijdensakte van de overledene nodig. Het CTR geeft gemiddeld binnen een week uitsluitsel of er ooit een testament is opgesteld door de overledene en zo ja, bij welk notariskantoor dat was. Als u niet als erfgenaam in het testament bent opgenomen – en u dus bent onterfd – zal de notaris weigeren u inzage in het testament te geven. Indien er expliciet vermeld is dat u onterfd bent, dan heeft u alleen recht op inzage in die betreffende passage. De rest van het testament mag u niet inzien.

Uw rechten als onterfde echtgenoot

Alle wettelijke erfgenamen, kunnen onterfd worden. Dat zijn de echtgenoot en de kinderen, de ouders en de broers en zussen en de (over)grootouders. Indien u als echtgenoot onterfd bent, kunt u aanspraak maken op enkele rechten die u een vangnet geven om toch in uw verzorgingsbehoefte te kunnen voorzien. Daarbij kunt u denken aan een voortgezet gebruik van de woning die de overledenen met u bewoonde. U kunt tevens een vruchtgebruik vestigen op de woning en inboedel en eventueel ook op andere goederen, voor zover u daar voor uw verzorging behoefte aan heeft.

Wie hebben recht op een legitieme portie?

De legitieme portie is het wettelijke erfdeel van een kind. Als u als kind bent onterfd, heeft u recht op de legitieme portie en op alle informatie die nodig is, om die legitieme portie te berekenen. De legitieme portie is – alleen – een vordering in geld, u heeft dus geen recht op materiële zaken. De vordering bedraagt de helft van het deel waar u recht op zou hebben gehad, als u niet onterfd zou zijn geweest. U heeft gedurende vijf jaar na de overlijdensdatum de tijd om een beroep te doen op uw legitieme portie. Dat kunt u doen door een brief te sturen aan de erfgenaam of executeur waarin staat dat u een beroep doet op de legitieme portie. In die brief kunt u tevens om inzage verzoeken in de samenstelling van de nalatenschap en de financiële administratie van de overledene. Als u alle relevante bescheiden heeft ontvangen, kunt u uw legitieme portie (laten) berekenen.

In een testament is vaak de bepaling opgenomen dat een legitieme vordering pas opeisbaar is nadat de achtergebleven partner van de overledene, ook is overleden. U staat tot dat moment met lege handen. Het is echter van groot belang dat u uw legitieme vordering direct na het overlijden van de ouder die u onterfd heeft, laat vastleggen. Dat voorkomt discussie en bewijsproblemen die wel ontstaan als u eerst nadat de achtergebleven ouder is overleden, nog gaat proberen te achterhalen wat de hoogte van uw legitieme aanspraak is.

Voor vragen of advies over onterving, de legitieme portie en/of andere erfrechtelijke vraagstukken, kunt u contact opnemen met onze erfrechtspecialisten.